فهرست مطالب
ویژگی ها و روش هاي آزمون میلگرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین مشخصات مکانیکی/شیمیایی و سایر ویژگی هاي میلگرد ساده و آجدار فولادي گرم نوردیده جهت تسطیح بتن (که در این استاندارد به اختصار میلگرد خوانده می شود) می باشد.جهت مشاوره و خرید میلگرد میتوانید با فلزمال در تماس باشید ما بهترین قیمت میلگرد را به شما میدهیم .
این استاندارد در بر گیرنده میلگردهاي گرم نور دیده و بدون عملیات بعدي و نیز با عملیات خنک کاري و برگشت تحت کنترل مورد مصرف در بتن بوده و قلاب هاي مورد استفاده جهت حمل و نقل قطعات بتنی و نیز مورد مصرف در بتن هاي پیش تنیده را شامل نمی شود .
تعاریف اصطلاحات
میلگرد
محصول فولادي گرم نور دیده به صورت ساده یا آجدار یا مقطع گرد که بصورت شاخه اي(مستقیم در طول معین ) یا کلاف ( بصورت حلقوي پیوسته ) بسته بندي می شود.
آج
آج عبارتست از برجستگی هاي که به صورت طولیموازي محور میلگرد و عرضی بهر صورتی غیر از طولی روي سطح میلگرد هنگام نورد ایجاد می گردد.
سطح مقطع موثر میلگرد اجدار
با فرض یکنواختی سطح مقطع در طول میلگرد سطح مقطع موثر از رابطه زیر بدست می آید:
S = M/0/00785
که در رابطه فوق:
L طول قطعه میلگرد برحسب میلیمتر انتخاب می گردد.
M جرم قطعه میلگرد بر حسب گرم
S سطح مقطع موثر بر حسب میلیمتر مربع
0/00785 = جرم مخصوص فولاد برحسب گرم بر میلیمتر مکعب
قطر اسمی یا نمره
قطر دایره اي با مساحتی معادل سطح مقطع موثر میلگرد می باشد .
بسته
عبارت است از دو یا چند کلاف یا مجموعه اي از شاخه هاي میلگرد هم قطر و هم شکل که داراي یک مشخصه بوده و به شکل مناسبی به یکدیگر بسته شده باشند.
دسته
عبارتست از تعدادي بسته هاي میلگردهاي هم قطر که از یک فرایند تولید ذوب در فولاد سازي بدست آمده باشند که درشرکت عموماً اصطلاح ذوب بکار برده می شود.
بهر
عبارتست از تعدادي بسته یا مقداري میلگرد هم قطر و همشکل و با یک مشخصه که تحت شرایطی که یکنواخت فرض می شود تولید می گردد که در شرکت عموماً بجاي آن اصطلاح ذوب مخلوط بکار برده می شود.
محموله
عبارتست از تعدادي بسته که قطرنمره میلگردها از بسته اي به بسته دیگر می تواند متفاوت باشد ولی بایستی داراي یک مشخصه باشد.
فرایند تولید
در تولید میلگرد آجدار بایستی از فولاد نوع کاملا ً آرام یا آرام استفاده شود ولی براي میلگرد ساده مخلوط به تطبیق کلیه ویژگی هاي مندرج در این استاندارد می توان از فولاد نیمه آرام نیز استفاده شود . براساس استاندارد ملی 1600
ویژگی های میلگرد
اندازه ها
اندازه هاي قطر اسمی سطح مقطع و وزن و طول میلگرد باید با مندرجات جدول و رواداریهاي مربوط با مندرجات جداول مطابقت نماید.
شکل ظاهری میلگرد
میلگرد های آج 340
در این میلگرد برجستگی عرضی بصورت یکنواخت با زاویه حداقل 45 درجه نسبت به محور طولی یا دوکی شکل مارپیچ در دو طرف برجستگی طولی می باشد .
میلگرد های آج 400
در این میلگرد برجستگی عرضی بصورت یکنواخت با زاویه حداقل 45 نسبت به محور طولی یا دوکی شکل در دو طرف برجستگی طولی و به صورت دو نیم مارپیچ غیر هم جهت در دو نیم خطوطی میلگرد بوده .
میلگرد های آج 500
در این میلگرد برجستگی هاي عرضی دوکی شکل در دو طرف برجستگی طولی و به صورت چهارنیم مارپیچ به شکل هفت بوده .
ترکیب شیمیایی میلگرد
ترکیب شیمیایی فولاد میلگردها براساس ترکیب شیمیایی مذاب بایستی مطابق جدول باشد .
خواص مکانیکی
تنش تسلیم(تنش ارتجاعی قراردادي مقاومت0.2 درصد یا تنش سد ارتجاعی قراردادي 0.5 درصد) مقاومت کششی و درصد ازدیاد طول نسبی میلگردهاي ساده و آجدار باید با مندرجات جدول مطابقت نماید.
همچنین بر روي سطح خارجی نمونه اي که بر طبق شرایط مندرج در جدول تحت آزمون خمش سرد و خمش مجدد قرار گرفته نباید هیچ گونه ترك یاشکستگی و سایر عیوب ایجاد گردد.
قابلیت جوش پذیری
قابلیت جوش پذیري میلگردها براساس کربن معادل بدست آمده از آزمون ترکیب شیمیایی میلگرد و یا ترکیب شیمیایی مندرج در گواهینامه فنی که از رابطه زیر محاسبه می گردد مطابق جدول پیوست الف خواهد بود.
به علت ناچیز بودن مقدار عناصر Ni-cu-mn-cr-v در محاسبات قرار نمی گیرد.
Cq=c+mn/6(cr+v+mn/5)+(cu+ni/15
که در رابطه فوق:
cq مقدار درصد کربن
c کربن موجود
cr درصد کرم موجود
mn درصد منگنز موجود
cu درصد مس موجود
i درصد نیکل موجود
v درصد وانادیم موجود
کیفیت ظاهري:
طول استانداردهاي میلگردهاي ساده و آجدار با رواداریهاي مربوطه بایستی مطابق با جدول باشد.
انحناء موضعی شاخه میلگرد نبایستی از 6 میلیمتر در هر متر طول آن تجاوز نماید و هر صورت انحناء کل یک شاخه نبایستی از حاصلضرب طول شاخه در انحناي موضعی تجاوز نماید.
سطح میلگرد بایستی فاقد هر گونه عیوب مضر مانند ترك- پوسته- تاخوردگی رویهم افتادگی برجستگی-فرورفتگی – حفره و ناخالصی غیر فلزي آخال موضعی که بر روي مشخصات مکانیکی ذکر شده در این استاندارد اثر باشد.
یادآوري : براي میلگردهاي آجدار صدمات و نواقص موضعی میلگرد روي برجستگی ها به تعداد سه عدد در هر متر طول مجاز می باشد.
نمونه برداری میلگرد
نمونه برداري جهت بازرسی ظاهري:
حداقل یک نمونه به طول حداقل 1000 میلیمتر از یک شاخه یا کلاف بطور تصادفی از هر بهر برداشته شود.
نمونه برداري جهت آزمون هاي ابعاد و وزن:
نمونه برداري از محصول شاخه اي:
براساس نمونه برداري تصادفی از یک بهر به تعداد حداقل 10 شاخه از 10 بسته)با حداقل وزنی یک تن ( انتخاب می شود. سپس یک نمونه بطول 500 میلیمتر از هر یک از شاخه ها برداشته شود.
نمونه برداري جهت آزمون هاي مکانیکی:
نمونه برداشته شده باید از یک ذوب یا از یک بهر انتخاب شوند. نمونه ها باید طولی برابر 600 میلیمتر یا 30 برابر قطر
اسمی هر کدام که بزرگتر باشد را دارا باشد.
براي ذوب یا بهرهاي تا صد تن و کمتر دو نمونه جهت آزمون کشش یک نمونه جهت آزمون خمش و یک نمونه جهت آزمون خمش مجدد برداشته شود.
براي ذوب ها یا بهرهاي بیش از صد تن علاوه بر تعداد نمونه هاي برداشتی براساس بند قبل به ازاء هر 30 تن اضافه وزن یک نمونه جهت آزمون خمش و یک نمونه جهت آزمون خمش مجدد برداشته شود.
نمونه برداري جهت آزمون ترکیب شیمیایی:
از نمونه تهیه شده می توان نمونه مورد نیاز براي آزمون ترکیب شیمیایی را به تعداد یک عدد از هر بهر تهیه نمود. با توجه به انجام آزمون ترکیب شیمیایی از نمونه مذاب توسط تولید کننده آزمون ترکیب شیمیایی از محصول میلگرد توسط تولید کننده الزامی نمی باشد.
روش های آزمون میلگرد
ازمون بازرسی ظاهری :
باید طبق مباحث بالا لحاظ گردد .
آزمون های مکانیکی :
براي تعیین خواص مکانیکی میلگرد باید آزمون هاي کشش – خمش یا خمش مجدد بر روي نمونه ها انجام شود و نتایجُ حاصل از آزمون هاي کشش باید با جدول مطابقت داشته باشد.
یادآوري: نمونه هاي ارسالی به آزمایشگاه باید به همان صورت بدست آمده از خط تولید باشد و هیچ گونه عملیات اضافی بر روي آن انجام نگرفته باشد.
ازمون کشش :
روش آزمون کشش فلزات مطابق استاندارد 6892 انجام گیرد.
نمونه هاي که از محصول تولید شده نوردي با روش خنک کاري و برگشت تحت کنترل برداشت می گردد باید مستقیماً و بدون هیچ گونه عملیات اضافی از جمله ماشین کاري مورد آزمون کشش قرار گیرد.
یادآوري: در صورتی که نمونه هاي آزمون کشش ماشین کاري شود باید ضریب محاسباتی مربوط به نمونه نوردي تراشیده شده را با توجه به پیوست در نتایج بدست آمده از آزمون اعمال شود.
آزمون خمش :
انجام آزمون خمش بر روي نمونه هایی به طول 250 میلیمتر مطابق استاندارد ملی 1016 سال 1371 آزمون خمش فولاد انجام گیرد.
آزمون خمش مجدد :
آزمون خمش مجدد باید بر روي نمونه هاي به طول حداقل 250 میلیمتر مطابق پیوست انجام گیرد.
آزمون ترکیب شیمیایی :
آزمون تعیین ترکیب شیمیایی باید به یکی از روش هاي متداول معتبر انجام گیرد و در موارد بروز اختلاف نتایج حاصله از اجراي استانداردهاي ملی به شماره هاي زیر ملاك خواهد بود.
استاندارد ملی: 1070 سال 1352 تجزیه شیمیایی فولاد – اندازه گیري مقدار سیلیس کل – روش وزنی
استاندارد ملی :1074 سال 1352 تجزیه شیمیایی فولادها- اندازه گیري کربن کل
استاندارد ملی2061:سال 1373 1352 تجزیه و شیمیایی فولادها – اندازه گیري منگنز- روش اسپکتروفتومتري
بازرسی و آزمون مجدد و ارزیابی نتایج میلگرد
بازرسی و آزمون مجدد خواص مکانیکی :
در صورتی که نتایج آزمون مکانیکی میلگرد با شرایط مندرج در این استاندارد مطابقت کامل نداشته باشد بایستی نمونه هاي مجدد به تعداد دو برابر مورد نیاز آزمون مربوطه از محصول برداشته و آزمایشات لازم را تکرار نمود چنان چه نتایج آزمون اخیر با شرایط این استاندارد مطابقت داشته باشد نتایج آزمون به نظر قرار نمی گیرد و در غیر این صورت محصول خارج از استاندارد می باشد.
یادآوري:
در موارد زیر آزمون تکرار می گردد:
- احتمال وجود خطا در مراحل انجام آزمایش
- وجود عیوب ظاهري در سطح نمونه
- وقوع گسیختگی در 2/1 ابتدا یا انتهاي طول نمونه در صورت عدم مطابقت ازیاد طول نسبی نمونه با استاندارد
بازرسی مجدد وزن:
در صورتی که نتایج وزن نمونه مورد آزمون با شرایط مندرج در این استاندارد مطابقت کامل نداشته باشد بایستی دو نمونه از شاخه برداشته و مورد آزمون مجدد قرار گیرد. نتایج آزمون این دو نمونه ملاك ارزیابی بوده و نتیجه آزمون اولیه مد نظر قرار نمی گیرد.
بسته بندی میلگرد
کلیه میلگردهاي ساده و آجدار بجز آج 500 تا 14 میلیمتر به صورت شاخه با طول هاي متداول با کلاف وبالاتر از 14میلیمتر فقط بصورت شاخه با طول هاي مساوي بسته بندي می گردد . میلگرد آج 500 در تمام قطرها بصورت شاخه با طول هاي مساوي خواهد بود.
میلگردهاي هر بسته باید با حداقل دم تسمه فلزي یا مفتول فولادي دوکها بسته و در فاصله مناسب به یکدیگر بطور محکم بسته شود.
نشانه گذاری میلگرد
نشانه گذاری شاخه :
به منظور شناخت محصولات هر کارخانه و تمیز دادن این که میلگرد تولید کدام کارخانه است توصیه می شود هر تولید کننده علامت مشخصه اي بطور متفاوت بر روي شاخه هاي میلگرد آجدار تولیدي ایجاد نماید.
نشانه گذاری بسته :
بسته های میلگرد باید با حداقل یک پلاك فلزي یا هر نوع پلاك دیگر مقاوم که بطور مناسب بر روي تسمه هاي بسته بندي
محکم شده اند و داراي اطلاعات زیر می باشند نشانه گذاري شوند:
- شماره بسته
- نوع میلگرد علامت اختصاري مشخصه
- نمره میلگرد قطر اسمی بر حسب میلیمتر
- وزن بسته برحسب کیلوگرم
- شماره ذوب یا بهر
- نام علامت تجارتی تولید کننده
یادآوري: بر روي پلاك الصاقی بر روي بسته هاي میلگردهاي تولید شده به روش خنک کاري و برگشت تحت کنترل بایستی علامت مشخصه اي دال بر انجام تولید به روش فوق حک شود ضمناً شاخه هاي این نوع میلگرد باید با رنگ مشخص بر روي مقطع میلگرد از سایر تولیدات به روش هاي عادي متمایز گردد.
گواهینامه فنی میلگرد
براي هر محموله از میلگردهاي آماده عرضه به بازار , تولید کننده باید گواهینامه فنی حاوي مشخصات را به مشتري تحویل نماید.
مشخصات عمومی:
شامل شماره گواهینامه – تاریخ صدور – نوع میلگرد علامت مشخصه- شماره ذوب یا بهر – نمره میلگرد- شماره بسته- طول اسمی شاخه ها و تعداد بسته ها.
مشخصات فنی:
شامل درصد ترکیبات شیمیایی کربن معادل و خواص مکانیکی
مشخصه اختصاصی میلگردهاي خنک کاري و برگشت تحت کنترل:
در گواهینامه فنی محموله در مقابل شماره بسته هاي حاوي این میلگردها بایستی عبارت خنک کاري و برگشت تحت کنترل قید و نوع علامت بکار رفته در پلاك هاي الصاقی و همچنین رنگ انتخابی براي مقطع میلگرد درج شود.
یادآوري : جوشکاري میلگردهاي تولید شده با عملیات خنک کاري و برگشت تحت کنترل مجاز نمی باشد.
یادآوري : عملیات جوشکاري در محیطی با دماي زیر 18 درجه سیلسیوس نبایستی صورت پذیرد.
یادآوري : بعد از پایان پذیرفتن جوشکاري بایستی اجازه داد تا میلگرد به طور طبیعی تا دماي محیط سرد شود شتاب دادن به فرآیند سرد شدن ممنوع می باشد.
ضریب تبدیل آزمون کشش میلگرد
در جایی که ماشین آزمون با ظرفیت مناسب در دسترس نباشد می توان قطر میلگردهاي آجدار را تا 20 میلیمتر تقلیل داد. در این گونه موارد هر نوع میلگرد و طرح آج بایستی از ضرایب تبدیل مربوطه استفاده نمود تا بتوان مقادیر نتایج آزمون نمونه استاندارد را به مقادیر معادل براي میلگرد نورد شده تبدیل نمود.
براي انواع میلگرد و طرح هاي مختلف آج ضرایب تبدیل را بایستی یکبار از قبل مشخص نمود. این اسم به وسیله آزمون مقایسه اي 25 جفت هر جفت آزمون که مرکب از یک نمونه مستقیم میلگرد ارسالی و یک نمونه تراشیده شده استاندارد می باشد بایستی از یک شاخه انتخاب گردند که حداقل از 5 شاخه میلگرد بریده شده اند تعیین می گردد.
آزمون هاي کشش 35 جفت نمونه توسط یک دستگاه کشش انجام می پذیرد و ضرایب تبدیل محاسباتی نسبت میانگین نتایج بدست آمده نمونه هاي نوردي به نمونه هاي تراشیده شده تعیین می گردد.
آزمون خمش مجدد خم و راست نمودن:
آماده نمودن نمونه
نمونه آزمون خمش مجدد مشابه نمونه آزمون خمش سرد می باشد.
روش آزمون
ابتدا نمونه آزمون را تحت زاویه 90 درجه در دماي محیط خم نموده و سپس نمونه را به مدت حداقل نیم ساعت در دماي100درجه سیلسیوس گرم می نماییم و پس از خنک شدن در دماي محیط نمونه را با نیروي پیوسته و یکنواختی20 درجه می گردانیم قطر فک خمش دراین آزمون مشابه آزمون خمش سرد می باشد.